EBSO’nun 38 yıldır hazırladığı Üretimden Satışlara Göre 100 Büyük Sanayi Kuruluşu listesini açıklayan Yönetim Kurulu Başkanı Ender Yorgancılar, üretim ve ihracatın Türkiye’nin geleceği olduğunu, özellikle de gıda, tarım ve tarıma dayalı sanayi kollarının çok daha fazla önem kazanacağını söyledi.

Ege Bölgesi Sanayi Odası Yönetim Kurulu Başkanı Ender Yorgancılar, 2019 Yılı Üretimden Satışlara Göre 100 Büyük Sanayi Kuruluşu’nu açıkladı. Listede geçen yılın da şampiyonu olan TÜPRAŞ liderliğini korudu

EBSO Meclis salonunda düzenlenen toplantıda Yönetim Kurulu Başkanı Yorgancılar, ulusal ve uluslararası ekonomik verilerden COVID-19 salgınına kadar farklı konularda değerlendirmelerde bulundu. Pandemi sürecinden yatırım ve üretim kartlarının baştan karıldığını belirten Yorgancılar, yoğun hale gelen borçlanmanın önümüzdeki süreçte firmalardan ülke ekonomilerine kadar makro düzeyde en büyük risk olduğunun altını çizdi.

Yatırımlar geriledi

Türkiye’de yatırımların bir önceki yıla göre yüzde 12,4 oranında gerilediğini belirten Yorgancılar, “2019 yılı sanayici için kolay geçmedi. Bu yılın üçüncü ayından itibaren de virüs salgını nedeniyle yaşanan olağanüstü süreç başladı. Firmalar ellerindeki ekipmanlarla günü geçiştirmeye çalıştılar. Konkordato ilan edilmesinin kolaylaştırılması, alacaklarda sorun yaşanmasına neden oldu. İhracatçılar ise kur artışlarından kaynaklı avantaj nedeniyle bu krizden en az hasarla çıktı” dedi.

Gelecek tarımda

Üretim ve ihracatın, özellikle de gıda, tarım ve tarıma dayalı sanayi kollarının Türkiye’nin geleceği olduğunu belirten Başkan Yorgancılar, “2019 yılında küresel ve ulusal makro koşullar nedeniyle reel sektör oldukça zorlandı. Bu da 100 büyük sanayi kuruluşunun durumuna yansıdı. EBSO olarak 38 yıldır yaptığımız anket çalışmamız sonucunda 100 firmanın 64’ü sadece İzmir’de üretim yapan firmayken 24 firma ise merkezi İzmir olup İzmir dışında da üretimini sürdürüyor. 15 firma ise bu yıl ilk kez 100 listemize girdi. 100 firmadan 84’ü kar beyan ederken 17 firma zarar ettiğini açıkladı. Kimya ve kimyasal ürünler ile gıda ve demir çelik sektörlerinin üretimden satışa oranlarının toplamı ise yüzde 78’i aşıyor” diye konuştu.

Katma değerli üretim vurgusu

Firmaların brüt kar oranlarında yüzde 27 oranında düşüş olduğunu, buna karşın çalışan sayısının yüzde 10 arttığını vurgulayan Başkan Yorgancılar, “Ar-Ge’ye yatırım anlamında ise hala binde 35 civarında bir yatırım yapıldığını üzülerek görüyoruz. Ar-Ge’ye yatırım oranlarına baktığımızda yüksek katma değerli üretim için daha çok yol almamız gerektiği anlaşılmakta” ifadesini kullandı.

“İstihdam yaratamıyoruz”

Makine ve teçhizat yatırımlarının miktarının bir ülkede üretimle ilgili önemli bir gösterge olduğunu dile getiren Başkan Yorgancılar, “Üzülerek görüyoruz ki bu yatırımlarda da düşüş var. Bu da üretimin azaldığını göstermekte. İşsizlik rakamları da 2010 yılından bu yana yüzde 10,5’den bugün yüzde 13,3’e geldi. Yani yaklaşık yüzde 40 civarında bir düşüş yaşanmış. Bizim büyüme ve üretim şeklimiz maalesef istihdam yaratmıyor” diye konuştu.

Önerilerini sıraladı

Türkiye’nin yeni bir ekonomik program oluşturması gerektiğinin altını çizen EBSO Yönetim Kurulu Başkanı Ender Yorgancılar, “Tarım ve turizm gibi istihdam yaratan alanlara yönelmemiz gerek. Sözleşmeli tarıma geçmemiz lazım. Çiftçi ürettiğini kaça satacağını bilemiyor. Tarım Bakanımıza bu konularda bir raporumuzu ilettik. İkinci önerimiz, bankaların firma ve vatandaşların borçlarının azaltılması olmalı. Bunun için uzun vadeli kredilendirme ve ihracata dayalı yeni destekler sürdürülür olmalı. Yabancı sermayeli doğrudan yatırımlar için ortamımı iyileştirmeliyiz. Bizim de yabancılar için teşvik sistemini açıklamamız lazım. İhracat seferberliği başlatmalıyız. İstihdamın korunması için bir yıllık istihdam devam teşviki verilmeli. Yani firmaya ‘Sen işçi çıkarma, ben işçi başına şu kadar sigorta primi vereceğim’ denmeli. Firmaların devletten alacakları, nakit yoksa tahvil, bono gibi yöntemlerden biri ile ödenmeli” ifadesini kullandı.